Çocuklarda fonksiyonel ve organik karın ağrısı nedir?

Fonksiyonel mi, organik mi?

Çocuklarda ve ergenlerde tekrarlayan ya da kronik karın ağrısı, çocuk poliklinik başvurularının yaklaşık %2-4’ünü oluşturan sık görülen bir durumdur. Amerika ve Avrupa’da yapılan toplum temelli epidemiyolojik çalışmalarda sıklığı %0,3-19 olarak bulunmuştur.

Karın ağrılarının nedenleri, iki temel gruba ayrılır:

1. Fonksiyonel nedenli karın ağrısı

2. Organik nedenli arın ağrısı

Kronik veya tekrarlayan karın ağrılarına yol açan nedenin bulunması açısından ağrılar, organik ya da fonksiyonel olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Organik karın ağrısı yapısal, biyokimyasal veya fizyolojik bozukluklar nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Fonksiyonel karın ağrıları ise yapısal ve biyokimyasal bozukluklarla açıklanamamaktadır. Genellikle çocuğun büyüme ve gelişmesi normal düzeyde olurken, gastrointestinal kanama, gece uyandıran ağrı, artrit (iltihap), ateş, istemsiz kilo kaybı gibi alarm veren belirtiler ortaya çıkmamaktadır. Bu tip karın ağrısının nedeni irritabl bağırsak sendromu (İBS), abdominal migren, fonksiyonel dispepsi olabilmektedir.

Son çalışmalarda, kronik olan çocukların %73-89’unda fonksiyonel gastrointestinal bozukluk nedeni ile kronik karın ağrılarının çoğunun fonksiyonel karın ağrısı olduğu gösterilmiştir.

Avrupa’da çocuklarda fonksiyonel karın ağrısının en sık nedeninin olarak irritabl barsak sendromu (İBS) olduğu bildirilirken, gelişmekte olan ülkelerde çocukların %30’unda organik bir neden saptanmıştır. Organik nedenler dışlandığında fonksiyonel karın ağrısı tanısına yönelinmektedir.

Birçok farklı çalışmada, gastrointestinal parazitozlar, inflamatuar barsak hastalığı, çölyak hastalığı, Helicobacter pylori enfeksiyonu, üriner sistem enfeksiyonları, laktoz intoleransı, fruktoz intoleransı ve besin allerjilerinin kronik karın ağrısına yol açabilecek organik bir neden olabileceği kabul edilmiş; ancak hangi testin ne zaman, kime uygulanması gerektiği konusunda henüz bir fikir birliğine varılamamıştır.